بررسی برخی از ویژگی های بوم شناختی و جنگل شناسی در توده های بهره برداری نشده و بهره برداریشده به شیوه پناهی (مطالعه موردی : سری 2 طرح جنگل داری رضائیان علی آباد کتول )

با توجه به بهره برداری چوب در مناطق بهره برداری شده جنگل به نظر می رسد که بهره برداری بر روی ویژگی های بوم شناختی و جنگل شناسی اثر داشته باشد. بدین منظور ساختار توده، تنوع زیستی، ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک، لاشبرگ و ویژگی های کرم خاکی در دو توده بهره برداری شده (مدیریت شده) و بهره برداری نشده (مدیریت نشده) در سری دو طرح جنگل داری رضاییان علی آباد کتول مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی در دو توده بهره برداری شده و بهره برداری نشده پلات های بزرگ یا ماکروپلات (1000 مترمربعی)، پلات های متوسط یا مزوپلات (100 مترمربعی) و پلات های کوچک یا میکروپلات (1 متر مربعی) پیاده شد. ماکروپلات ها و مزوپلات ها دایره ای شکل و میکروپلات ها مربعی شکل پیاده شد. آماربرداری به روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده انجام شد. تعداد 40 ماکروپلات در پارسل بهره برداری شده (پارسل 202) و 60 ماکروپلات در پارسل بهره برداری نشده (پارسل 244) پیاده شد. در ماکروپلات مشخصات کمی و کیفی درختانی که بیش از 5/12 سانتی متر قطر داشتند و مشخصات کمی درختان شاهد اندازه گیری شد. در مزوپلات کلیه نهال ها برحسب کلاسه های قطری شمارش شد و در مجموع در دو پارسل 100 مزوپلات اندازه گیری شد. در میکروپلات تعداد پوشش علفی کف جنگل برحسب گونه شمارش شد و درصد پوشش آن نیز تعیین شد و در مجموع در دو پارسل 500 میکروپلات پیاده شد. در ارتباط با ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک و ویژگی های کرم خاکی، تعداد 10 پلات در پارسل بهره برداری شده و 15 پلات در پارسل بهره برداری نشده به صورت انتخابی برای نمونه برداری انتخاب شد. در پلات ها، نمونه های خاک و کرم خاکی در دو عمق 10-0 و 20-10 سانتی متر برداشت شد و جهت تعیین ویژگی های مختلف فیزیکی و شیمیایی به آزمایشگاه انتقال داده شد. نتایج نشان داد که از لحاظ ویژگی های تنوع درختان، پوشش علفی کف و زادآوری در دو رویشگاه با یکدیگر اختلاف معنی دار وجود داشت. در ارتباط با ویژگی های کمی و کیفی درختان، قطر گونه، عرض تاج، تعداد در هکتار درختان بادافتاده و تعداد در هکتار کنده در رویشگاه بهره برداری شده بیشتر بود اما تعداد در هکتار خشکه دار در رویشگاه بهره برداری نشده بیشتر بود. هر دو رویشگاه سه اشکوبه و غالبیت با اشکوب بالا بوده و درختان عمدتا شاقولی و سالم بوده و از لحاظ درجه کیفی درختان، تفاوتی بین آنها وجود نداشت و همچنین چندشاخگی و ریزش برگ نیز مشاهده نشده و اختلاف معنی دار در حجم وجود نداشت. در ارتباط با ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک، میزان پتاسیم، فسفر، اسیدیته، هدایت الکتریکی و رطوبت اشباع خاک و همچنین نیتروژن لاشبرگ در دو توده در سطح احتمال 5% با یکدیگر اختلاف معنی دار داشت اما سایر ویژگی های خاک و لاشبرگ در دو رویشگاه با یکدیگر اختلاف معنی داری نداشت. در ارتباط با ویژگی های کرم خاکی، در دو رویشگاه بهره برداری شده و بهره برداری نشده تفاوت معنی داری در صفات اندازه گیری شده کرم خاکی وجود نداشت. کلمات کلیدی : جنگل بهره برداری شده، جنگل بهره برداری نشده، ساختار، تنوع، خاک، کرم خاکی